บันทึกอนุทินครั้งที่ 11 วันที่ 20 เมษายน 2559

วิชา การจัดประสบการณ์การศึกษาแบบเรียนรวมสำหรับเด็กปฐมวัย

อาจารย์ผู้สอน อาจารย์ตฤณ แจ่มถิน

Learning ( เนื้อหาที่เรียน )

***การส่งเสริมพัฒนาการและการปรับพฤติกรรม เด็กปฐมวัยที่มีความต้องการพิเศษ***

Knowledge (ความรู้ที่ได้รับ)

การส่งเสริมพัฒนาการและการปรับพฤติกรรม เด็กปฐมวัยที่มีความต้องการพิเศษ

• เพื่อให้เด็กสามารถช่วยเหลือตนเองได้ในชีวิตประจำวัน
• ใช้ชีวิตอยู่ในสังคมได้ใกล้เคียงกับคนปกติมากที่สุด 
• เน้นการดูแลแบบองค์รวม (Holistic Approach)

1. การฟื้นฟูสมรรถภาพทางการศึกษา

• เพิ่มทักษะพื้นฐานด้านสังคม การสื่อสาร และทักษะทางความคิด
• เกิดผลดีในระยะยาว
• เน้นการเตรียมความพร้อมเพื่อให้เด็กสามารถใช้ในชีวิตประจำวันจริงๆแทนการฝึกแต่เพียงทักษะทางวิชาการ
• แผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล (Individualized Education Program; IEP)
• โรงเรียนการศึกษาพิเศษเฉพาะทาง โรงเรียนเรียนร่วม ห้องเรียนคู่ขนาน

2.การฟื้นฟูสมรรถภาพทางสังคม

• การฝึกฝนทักษะในชีวิตประจำวัน (Activity of Daily Living Training)
• การฝึกฝนทักษะสังคม (Social Skill Training)
• การสอนเรื่องราวทางสังคม (Social Story)

3. การบำบัดทางเลือก

• การสื่อความหมายทดแทน (AAC)
• ศิลปกรรมบำบัด (Art Therapy)
• ดนตรีบำบัด (Music Therapy)
• การฝังเข็ม (Acupuncture)
• การบำบัดด้วยสัตว์ (Animal Therapy)

การสื่อความหมายทดแทน (Augmentative and Alternative Communication ; AAC)

1. การรับรู้ผ่านการมอง (Visual Strategies)
2. โปรแกรมแลกเปลี่ยนภาพเพื่อการสื่อสาร (Picture Exchange Communication System; PECS)
3. เครื่องโอภา (Communication Devices)
4. โปรแกรมปราศรัย

บทบาทของครู

1. ตำแหน่งการนั่งของเด็กไม่ควรให้นั่งติดหน้าต่างหรือประตู
2. ให้เด็กนั่งแถวหน้าสุดใกล้โต๊ะครู
3. จัดให้เด็กนั่งติดกับนักเรียนที่ไม่ค่อยเล่น ไม่ค่อยคุยในระหว่างเรียน
4. ให้เด็กมีกิจกรรม เปลี่ยนอิริยาบถบ้าง

การส่งเสริมทักษะต่างๆของเด็กพิเศษ
1. ทักษะทางสังคม

• เด็กพิเศษที่ขาดทักษะทางสังคม ไม่ได้มีสาเหตุมาจากการพ่อแม่
• การอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ดี ไม่ได้เป็นเครื่องรับประกันว่าเด็กจะมีพัฒนาการต่างๆอย่างมีความสุข

**กิจกรรมการเล่น**

• การเล่นเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งต่อการเรียนรู้ทักษะทางสังคม
• เด็กจะสนใจกันเองโดยอาศัยการเล่นเป็นสื่อ
• ในช่วงแรกๆ เด็กจะไม่มองเด็กคนอื่นเป็นเพื่อน แต่เป็นอะไรบางอย่างที่น่าสำรวจ สัมผัส ผลัก ดึง

**ยุทธศาสตร์การสอน**

• เด็กพิเศษหลายๆคนไม่รู้วิธีเล่น ไม่รู้ว่าจะเล่นอย่างไร
• ครูเริ่มต้นจากการสังเกตเด็กแต่ละคนอย่างเป็นระบบ
• จะบอกได้ว่าเด็กมีทักษะการเล่นแบบใดบ้าง
• ครูจดบันทึก
• ทำแผน IEP

**การกระตุ้นการเลียนแบบและการเอาอย่าง**

• วางแผนกิจกรรมการเล่นไว้หลายๆอย่าง
• คำนึงถึงเด็กทุกๆคน
• ให้เด็กเล่นเป็นกลุ่มเล็กๆ 2-4 คน
• เด็กปกติทำหน้าที่เหมือน “ครู” ให้เด็กพิเศษ

**ครูปฏิบัติอย่างไรขณะเด็กเล่น**
1.อยู่ใกล้ๆ และเฝ้ามองอย่างสนใจ

• ยิ้มและพยักหน้าให้ ถ้าเด็กหันมาหาครู
• ไม่ชมเชยหรือสนใจเด็กมากเกินไป
• เอาวัสดุอุปกรณ์มาเพิ่ม เพื่อยืดเวลาการเล่น
• ให้ความคิดเห็นที่เป็นแรงเสริม

2.การให้แรงเสริมทางสังคมในบริบทที่เด็กเล่น

• ครูพูดชักชวนให้เด็กร่วมเล่นกับเพื่อน
• ทำโดย “การพูดนำของครู”

3.ช่วยเด็กทุกคนให้รู้กฎเกณฑ์

• ไม่ง่ายสำหรับเด็กพิเศษ
• การให้โอกาสเด็ก

2. ทักษะภาษา

• การวัดความสามารถทางภาษา
• เข้าใจสิ่งที่ผู้อื่นพูดไหม
• ตอบสนองเมื่อมีคนพูดด้วยไหม
• ถามหาสิ่งต่างๆไหม
• บอกเล่าเหตุการณ์ต่างๆที่เกิดขึ้นไหม
• ใช้คำศัพท์ของตัวเองกับเด็กคนอื่นไหม

**ความรับผิดชอบของครูปฐมวัย**

• การรับรู้ภาษามาก่อนการแสดงออกทางภาษา
• ภาษาที่ไม่ใช่คำพูดมาก่อนภาษาพูด
• ให้เวลาเด็กได้พูด
• คอยให้เด็กตอบ (ชี้แนะหากจำเป็น)
• เป็นผู้ฟังที่ดีและโตต้อบอย่างฉับไว (ครูไม่พูดมากเกินไป)
• เด็กไม่ได้เรียนรู้ภาษาจากการฟังเพียงอย่างเดียว
• ให้เด็กทำกิจกรรมกลุ่ม เด็กพิเศษได้มีแบบอย่างจากเพื่อน
• กระตุ้นให้เด็กบอกความต้องการของตนเอง (ครูไม่คาดการณ์ล่วงหน้า)
• เน้นวิธีการสื่อความหมายมากกว่าการพูด
• ใช้คำถามปลายเปิด
• เด็กพิเศษรับรู้มากเท่าไหร่ ยิ่งพูดได้มากเท่านั้น
• ร่วมกิจกรรมกับเด็ก

3. ทักษะการช่วยเหลือตนเอง

• การสร้างความอิสระ เด็กอยากช่วยเหลือตนเอง อยากทำงานตามความสามารถ เด็กเลียนแบบการช่วยเหลือตนเองจากเพื่อน เด็กที่โตกว่า และผู้ใหญ่
• ความสำเร็จเป็นสิ่งสำคัญ การได้ทำด้วยตนเอง เชื่อมั่นในตนเอง เรียนรู้ความรู้สึกที่ดี
• หัดให้เด็กทำเอง ไม่ช่วยเหลือเกินความจำเป็น (ใจแข็ง)
• ผู้ใหญ่มักทำสิ่งต่างๆให้เด็กมากเกินไป ทำให้แม้กระทั่งสิ่งที่เด็กสามารถทำได้เองหากให้เวลาเขาทำ “ หนูทำช้า ” “ หนูยังทำไม่ได้ ”

**จะช่วยเมื่อไหร่**

• เด็กก็มีบางวันที่ไม่อยากทำอะไร , หงุดหงิด , เบื่อ , ไม่ค่อยสบาย
• หลายครั้งเด็กจะขอความช่วยเหลือในสิ่งที่ได้เรียนรู้ไปแล้ว
• เด็กรู้สึกว่ายังมีผู้ใหญ่ที่พึ่งได้ แต่ต้องได้รับความช่วยเหลือเฉพาะสิ่งที่เด็กต้องการ
• มักช่วยเด็กในช่วงกิจกรร

**ลำดับขั้นในการช่วยเหลือตนเอง**

• แบ่งทักษะการช่วยเหลือตนเองออกเป็นขั้นย่อยๆ
• ย่อยงาน
• เรียงลำดับตามขั้นตอน

4. ทักษะพื้นฐานทางการเรียน

• เป้าหมาย
• การช่วยให้เด็กแต่ละคนเรียนรู้ได้ 
• มีความรู้สึกดีต่อตนเอง
• เด็กรู้สึกว่า “ฉันทำได้”
• พัฒนาความกระตือรือร้น อยากรู้อยากเห็น
• อยากสำรวจ อยากทดลอง

4.1ช่วงความสนใจ

• ต้องมีก่อนการเรียนรู้อื่นๆ
• จดจ่อต่อกิจกรรมในช่วงเวลาหนึ่งได้นานพอสมควร

4.2การเลียนแบบ
4.3การทำตามคำสั่ง คำแนะนำ

**การวางแผนการเตรียมพื้นฐานทางวิชาการ**

• จัดกลุ่มเด็ก
• เริ่มต้นเรียนรู้โดยใช้ช่วงเวลาสั้นๆ
• ให้งานเด็กแต่ละคนอย่างชัดเจนว่าต้องทำที่ไหน
• ติดชื่อเด็กตามที่นั่ง
• ใช้อุปกรณ์ที่เด็กคุ้นเคย
• ใช้อุปกรณ์ที่เด็กคุ้นเคย
• บันทึกว่าเด็กชอบอะไรที่สุด
• รู้ว่าเมื่อไหร่จะเปลี่ยนงาน
• มีอุปกรณ์ไว้สับเปลี่ยนใกล้มือ
• เตรียมทุกอย่างให้พร้อมก่อนเด็กมาถึง

Skills ( ทักษะที่ได้ )

• ทักษะการตอบคำถาม
• ทักษะการวิเคราะห์

Teaching Techniques ( เทคนิคการสอน )

• Power Point
• สื่อออนไลน์(youtube)
• การใช้คำถาม
• การยกตัวอย่าง

Applications in Life ( การนำไปประยุกต์ใช้ )

• การที่จะเข้าไปช่วยเหลือเด็กพิเศษจะต้องสังเกตเด็กทุกครั้งว่าเด็กต้องการให้เราช่วยหรือไม่

Evaluation ( การประเมิน )
Me : ตั้งใจฟังที่อาจารย์สอน
Friend : เพื่อนๆมาเรียนเร็วและให้ความร่วมมือในการเรียนการสอน
Teacher : อาจารย์เตรียมการสอนมาเป็นอย่างดีทั้งสื่อการสอนและการยกตัวอย่างเพื่อให้เข้าใจได้ง่ายมากยิ่งขึ้นมีความสนุกสนานในการเรียนไม่เครียด